به نام خدای نامحدود و بیکران مطلق
مقدمتا ذکر این نکته ضروریست که فضای میزبانی وب ارائه شده توسط دیتاسنترها، برای هر کاربرد، دارای پارامترهای فنی خاص خود میباشند. از جمله این مشخصات فنی میتوان به ۲ عامل مهم “فضای دیسک / Web Space” و “ترافیک ماهانه / Traffic” اشاره نمود.
واحدهای اصلی اندازه گیری اطلاعات در کامپیوتر بیت و بایت و واحدهای جنبی آن کیلو – مگا – گیگا – ترا – پتا و … میباشند. واحد اندازه گیری سرعت انتقال داده (نرخ تبادل داده) در شبکه های کامپیوتری و اینترنت نیز بیت در ثانیه میباشد.
۱- به دلیل وجود این محدودیتهای فنی بسیار مهم؛ در کلیه فعالیتهای مبتنی بر وب؛ اعم از اطلاع رسانی و یا ایمیل و غیره، بایستی قبل از آپلود فایلها در وب؛ ابتدا حجم آنها را در حد امکان کاهش دهیم. بدیهیست ظرفیت (گنجایش) فضای ذخیره سازی (دیسک) و اندازه حجم فایلها؛ تعیین کننده میزان حداکثر تعداد فایلهای قابل ذخیره میباشد.
۲- کاهش حجم فایلها باعث خواهد شد که:
اولا: فضای لازم برای ذخیره سازی آنها در وب کمتر شود
دوما: پهنای باند (ترافیک) مصرفی لازم برای ارسال و دریافت آنها کاهش یابد
سوما: با توجه به سرعت اتصال به اینترنت؛ زمان لازم برای ارسال و دریافت آنها نیز کاهش یابد.
۳- انواع داده ها و یا اطلاعات به ترتیب حجم به شرح زیر است:
الف- متن یا text
ب- تصویر یا picture
ج- صدا یا voice
د- انیمیشن و فیلم یا video
به عبارت دیگر کمترین فضا را داده ها از نوع متن و بیشترین فضا را داده ها از نوع فیلم اشغال میکنند. علت این امر نیز دلایل فنی الزام آور در نحوه کدینگ اطلاعات و همچنین الزامات در تبدیل سیگنالهای آنالوگ به دیجیتال و برعکس میباشد که در این مختصر مجال ذکر آنها نیست.
۴- هر یک از انواع اطلاعات چهارگانه فوق، در کامپیوتر با فرمتهای مختلفی قابل ذخیره میباشند. بطور مثال:
متن: txt – docx – ppt – pdf – xls و غیره
تصویر: jpg – psd – gif – bmp – tif – png و غیره
صوت: midi – wav – mp3 – wma – ra و غیره
فیلم: avi – mpeg – dat – wmv – xvid – mov – 3gp و غیره
۵- اولین عامل موثر در حجم فایلها؛ فرمت ذخیره سازی آنهاست. در مورد تصویر و فیلم، علاوه بر فرمت، دو عامل ابعاد و کیفیت نیز در حجم فایلها موثر است.
۶- برای کاهش حجم فایلها، دو کار زیر را میتوان انجام داد:
I- تغییر فرمت، کاهش ابعاد و ذخیره سازی با کیفیت پایین تر
II- فشرده سازی
۷- برای انجام کارهای فوق بایستی از نرم افزارهای موجود برای این منظورها استفاده نمود. به عنوان نمونه برای کاهش حجم تصاویر از photoshop و برای تغییر فرمت فیلمها از Video Convert Master و برای فشرده سازی از zip و rar
۸- لازم است توجه نمایید که با عنایت به ماهیت اطلاعات؛ لزوما تغییر فرمت ممکن است منجر به کاهش چندان حجم فایلها نشود. قاعده کلی برای این منظور وجود ندارد که مثلا تصویر با فرمت jpg کم حجمتر از تصویر با فرمت gif است و یا برعکس. همچنین ممکن است فشرده سازی باعث کاهش چشمگیر اندازه فایلها نشود.
۹- برای کاهش بیشتر حجم میتوان ابتدا حجم فایل را با تغییر فرمت و ابعاد و … کاهش داد و سپس فشرده سازی نیز انجام داد.
۱۰- در مجموع بایستی قبل از آپلود فایل در وب (برای اطلاع رسانی و یا ارسال ایمیل) روی کاهش حجم فایلها در حد امکان به روش تجربی اقدام نمایید.
برای نمونه به دو تصویر زیر دقت نمایید:
ذخیره تصویر فوق با کیفیت low با حجم ۲۴ کیلوبایت
و ذخیره همان تصویر با کیفیت maximum با حجم ۱۶۳ کیلوبایت
نهایتا لازم به ذکر است که در موارد خاص که کیفیت بالا لازم باشد میتوان از کاهش حجم فایل صرفنظر کرد. به عبارت دیگر کیفیت را فدای کمیت نباید کرد. مصداق این امر نیز همین دو تصویر فوق است که به دلیل اینکه با کیفیت بیشتر قابل نمایش باشند، ابعاد آنها کاهش نیافته و لذا برای مشاهده آنها در اندازه واقعی مجهز به لینک شده اند.
نویسنده: عباس خسروبیگی
khosrobaigy@gmail.com